Tıp bilimi alanında çok az gelişme kan nakli kadar önemli olmuştur. Hayat kurtarma potansiyellerine rağmen, özellikle kan uyumluluğuyla ilgili zorluklar devam etmektedir. Bununla birlikte, hematoloji alanındaki son gelişmeler umut verici bir çözüm sunmaktadır: “evrensel” donör kanının geliştirilmesi.
Kan grubu uyumu
Kan nakli için kanın uygunluğu, kırmızı kan hücreleri üzerinde belirli antijenlerin bulunup bulunmamasına bağlıdır. Geleneksel olarak, O tipi kana sahip bireyler, A ve B antijenlerinin yokluğu nedeniyle evrensel donörler olarak kabul edilir. Buna karşılık, AB kanına sahip bireyler tüm kan türlerini kabul edebildikleri için evrensel alıcılardır. Bununla birlikte, A, B veya AB tipi kana sahip olanlar için, antijenik farklılıklar nedeniyle uygun donör bulmak zor olabilir.
İlgini çekebilir: Prostat kanseri vakaları 20 yıl içinde iki katına çıkacak!
Bu zorluğun üstesinden gelmek, transfüzyon tıbbında uzun süredir devam eden bir hedef olmuştur. İlk çalışmalar B tipi kanı, enzimatik olarak O tipine dönüştürmeye odaklanmış, ancak kırmızı kan hücrelerinde kalan şeker zincirleri nedeniyle sınırlamalarla karşılaşılmıştır. Ancak son araştırmalar, bu şeker uzantılarını gidermek için bağırsak bakterilerinden gelen enzimlerden yararlanarak yeni bir yaklaşım benimsemiştir.
Nature Microbiology‘de yayınlanan bir çalışmada araştırmacılar, bir bağırsak bakterisi türü olan Akkermansia muciniphila’dan mukusu metabolize edebilen enzimler tanımladılar. Bu enzimler, kırmızı kan hücrelerini yeniden tasarlandı ve kan türleri arasındaki uyumluluğu etkili bir şekilde artırdı.1
B grubu kana sahip kişiler avantajlı
Ön bulgular, özellikle B tipi kan için uyumlulukta önemli gelişmeler olduğunu göstermektedir. İlk testler O tipi plazma ile %80’e varan uyumluluk göstermiş, şeker uzantıları çıkarıldıktan sonra bu oran %91-96’ya yükselmiştir. A tipi kan başlangıçta daha düşük uyumluluk sergilerken, enzim kokteyllerinin rafine edilmesi daha fazla iyileştirme için umut vaat etmektedir.
İlgini çekebilir: Unutkanlık bir lanet mi yoksa bir nimet mi?
Bu umut verici sonuçlara rağmen, evrensel donör kanına giden yolda zorluklar devam etmektedir. Bu yöntemin klinik ortamlarda güvenliğinin ve etkinliğinin sağlanması son derece önemlidir. Ayrıca, A tipi kan için enzim kokteyllerini optimize etmek ve potansiyel komplikasyonları ele almak için araştırmaların sürdürülmesi gerekmektedir.
Referanslar
- Jensen, M. C., Stenfelt, L., Hagman, J. R., Pichler, M. J., Weikum, J., Nielsen, T. S., Hult, A. K., Morth, J. P., Olsson, M. L., & Hachem, M. A. (2024, April 29). Akkermansia muciniphila exoglycosidases target extended blood group antigens to generate ABO-universal blood. Nature Microbiology. https://doi.org/10.1038/s41564-024-01663-4 ↩︎
Bir yanıt yazın